Reduta Biskupiej Górki i Dawne Koszary

Biskupia Górka to nazwa wzgórza (60,8 m n.p.m.) leżącego na skraju Wyżyny Gdańskiej i górującego nad centrum Gdańska od strony zachodniej. Tutaj chętnie przebywali artyści, aby uwiecznić rozpościerającą się poniżej malowniczą panoramę miasta i Żuław Gdańskich. To położenie sprawiło również, że w wiekach IX-XII istniał tutaj prawdopodobnie gródek strażniczy, a w wiekach XVII-XX Biskupia Górka stanowiła ważne ogniwo w umocnieniach gdańskich. Sama nazwa Biskupiej Górki wywodzi się od właściciela tego terenu w wiekach XIII-XVIII – biskupa włocławskiego. 

Reduta Koszarowa została wybudowana w latach 1828-1833, ulokowano ją na miejscu dawnej fortyfikacji ziemnej, mianowicie „Szańca Szwedzkiego”. Konstrukcję rozwinięto w kształcie trapezu, z trzema skrzydłami głównego budynku koszarowego, na planie rozwartej podkowy. Pośrodku niezabudowanego boku wschodniego wzniesiono czterokondygnacyjny budynek oficerski. Całość zamknięto wolnostojącym murem ze strzelnicami i dwiema bramami z mostami zwodzonymi oraz budynkiem administracyjno-mieszkalnym. W celu dobrej komunikacji z miastem wykonano krytą klatkę schodową wiodącą do podnóża wzgórza oraz mostów na kanale Raduni i fosy wewnętrznego frontu bastionowego przy Bastionie Wijbego.

Pewne prace modyfikacyjne wykonano również przy Reducie Koszarowej. W celu nadania pomieszczeniom głównego budynku koszarowego większych walorów użytkowych w latach dwudziestych (do 1929 roku) usunięto nasyp ziemny z dachu oraz sprzed trzeciej i drugiej kondygnacji. Dawną szeroką fosę zastąpiono węższą z obetonowaną ścianą zewnętrzną.

Na początku drugiej wojny światowej w części pomieszczeń koszarowych reduty utworzono obóz przejściowy dla jeńców wojennych. Przetrzymywano i przesłuchiwano w nim wziętych do niewoli po walkach na Westerplatte szeregowych i podoficerów. Część z nich zamordowano. Brutalnym przesłuchaniom i torturom w kazamatach Biskupiej Górki poddano także obrońców Poczty Polskiej, polskich kolejarzy i niektórych przedstawicieli Polonii gdańskiej. Obóz przejściowy na Biskupiej Górce podlegał Wehrmachtowi, choć funkcjonowała w jego obrębie również placówka gestapo. Istniał do wiosny 1940 roku.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej Reduta Koszarowa była wykorzystywana do różnych celów. Mieściły się w niej zakłady dziewiarskie, w latach 80. fabryka chemiczna, następnie planowano otworzenie szkoły przyzakładowej Unimoru. W latach 1999-2016 obiekt był wynajmowany przez Wyższą Szkołę Humanistyczną i został prawie w całości wyremontowany. Budynek Dawnch Koszar pełni funkcję mieszkalną.