Podróżując komunikacją miejską po Gdańsku, można natknąć się na ciekawe nazwy. Jedną z nich jest Emaus, przystanek autobusowy na skrzyżowaniu ulicy Kartuskiej z ulicami Nowolipie oraz Łostowicką. W pierwszej chwili nazwa Emaus, pewnie kojarzy się co niektórym z wioską opisaną w Biblii. Emaus jest to miejsce, gdzie można było się zatrzymać dojeżdżając do miasta. Około dwa kilemetry od centrum istniała karczma, w której można było spędzić noc, jeśli wystąpiła obawa, że przez zapadnięciem nocy nie uda się dojechać do Gdańska. Emaus był wyłącznie w kontekście karczmy, która była przed bramami Gdańska. Oryginalny Emaus od Jerozolimy leży 11 kilometrów, tutaj mamy tylko 2.
Nazwa Emaus pojawia się po raz pierwszy w 1734 r., podczas oblężenia miasta wiernego królowi Stanisławowi Leszczyńskiemu przez wojska rosyjskie. Były tam gospoda i budy, w których wytwarzano popiół do produkcji mydła. Była to osada podmiejska, komturia gdańska.
Dla mieszkańców Emaus powstał w 1709 roku podczas zarazy dżumy, cmentarz Zbawiciela. Po wojnie cmentarz był nieczynny, zamknięto go w 1956 roku, po wyrównaniu terenu został założony park. Około 1900 roku w pobliskich Krzyżownikach został założony cmentarz katolicki św. Franciszka na Emaus. Cmentarz ten graniczy z Cmentarzem Łostowickim, przez co mylnie nazywany jest Łostowickim. Cennym zabytkiem Emaus jest wybudowany w latach 1904-1906, neogotycki kościół św. Franciszka z Asyżu przy ulicy Kartuskiej. Przy skrzyżowaniu ul. Kartuskiej i ul. Łostowickiej znajduje się historyczny obelisk z 1923 roku, tzw. Kriegerdenkmal, upamiętniający mieszkańców tych okolic poległych podczas I wojny światowej. Podczas przebudowy skrzyżowania w 2011 roku pomnik został przeniesiony o kilkadziesiąt metrów od pierwotnego położenia przy ul. Kartuskiej. Na trójkątnej wysepce, między kościołem a wspomnianym obeliskiem stoi kompleks młyński z budynkami z XIX wieku. To właśnie w tym miejscu stała karczma Emaus.
W maju 1886 Emaus został połączony pierwszą linią tramwajową, jednotorową (tramwaj konny) ze Śródmieściem. W Emaus znajdował się przystanek końcowy, gdzie ulokowano również drewnianą halę postojową. 12 sierpnia 1896 uruchomiono pierwsze regularne połączenie tramwaju elektrycznego, który zastąpił konny. Po wprowadzeniu w 1914 roku numeracji linii tramwajowych, trasę obsługiwała linia nr 7. W końcu II wojny światowej infrastruktura linii uległa znacznemu uszkodzeniu i tymczasowo wprowadzono komunikację autobusową. Nadal jednotorowy ruch został wznowiony dopiero 1 listopada 1946, oznaczając linię numerem 10. W 1957 roku została zbudowana w Emaus pętla tramwajowa. Na początku lat 70. przy przebudowie ul. Kartuskiej cała trasa na Siedlce stała się dwutorowa.
Emaus został przyłączony w granice administracyjne miasta 15 sierpnia 1933. Znaczna część zabudowy Emaus została zniszczona podczas II wojny światowej. W czasie powojennej przebudowy ul. Kartuskiej zostały rozebrane kolejne budynki, a podczas przebudowy w latach 70. XX wieku wąskiej, brukowanej ul. Nowolipie w arterię komunikacyjną została zburzona zabudowa ulicy.
Obelisk tzw. Kriegerdenkmal
Kościół św. Franciszka z Asyżu
Kompleks młyński z XIX wieku
Kompleks młyński z XIX wieku
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz